පියොදෝර් දොස්තොයෙවුස්කි- Fyodor Dostoevsky

මිහයිල් හා මරියා දොස්තයෙවුස්කි යුවලට දරුවෝ හත්දෙනෙක් වූහ. මොස්කව් නුවරදී  පියොදෝර්  දොස්තොයෙවුස්කි උපත ලැබුවේ එම පවුලේ දෙවෙනි දරුවා ලෙසිනි. ඒ 1821 නොවැම්බර් මස 11 දාය .

මොහු ගැන වැඩි විස්තර මෙතනින්

රුසියාව එකල දේශපාලනීක හා සාමාජයීක වශයෙන් පිරිහී යමින් තිබිණ. වෛද්‍යවරයෙකු වූ පියොදෝර් ගේ පියා මොස්කව් නුවර දුප්පතුන් සඳහා වූ රෝහලක සේවය කලේය.ඔහු බිරිඳ සහ දරුවන් සමඟ පදිංචිව සිටියේ රෝහල් බිමේ වූ නිවසකය. එයට යාබදව තවත් වැදගත් තැන් තුනක් පිහිටා තිබිණ. ඒ අනාත නිවාසයක්...පිස්සන් කොටුවක් හා මරණ දඬුවම් ලබන්නන්ට වෙන්වූ සොහොන් බිමකි.

පියොදෝර් ගේ සිතේ දුකට හා පීඩාවට පත් අසරණයින් කෙරෙහි සානුකම්පිත හැඟීම් ඇති කලේ මෙම පරිසරයයි. දෙමාපියන් විසින් තහනම් කර තිබුනද , ළමා කාලයේදී පියොදෝර් රෝහල් බිම පුරා ඇවිද්දේය. වත්ත පුරා අව්ව තපිමින් සිටි රෝගීන් සමඟ ඔවුන්ගේ ජීවිත කතාවලට ආශාවෙන් සවන් දුන්නේය.පියොදෝර්ට වයස අවුරුදු 16 වන විටදී (1837 දී )පියොදෝර්ගේ මව ක්ෂය රෝගයෙන් මිය ගියාය.

සාන්ත පීටර්ස්බර්ග් හී හමුදා ඉංජිනේරු පාසල වෙත පියොදෝර් ගියේ ඉන් පසුවය.මේ වන විය බේබද්දෙකු බවට පත්වී සිටි පියොදෝර් ගේ පියා ද මිය ගියේය. (1839) ඉංජිනේරුවකු වීමට උගෙන ගන්නා අතරම පියොදෝර්ට සාහිත්‍යය නිර්මාණ කියවීමටද අවස්ථාවක් ලැබුනේය.ඔහු වඩාත් ප්‍රිය කලේ වික්ටර් හියුගෝ , විලියම් ශේක්ස්පියර් යන අගයේ නිර්මාණවලටය.

ඉංජිනේරු පාසලෙන් පිටවූ පසු ඔහු බැල්සැක්ගේ Eugenie Grandet “ නම් ප්‍රංශ නවකතාව රුසියන් බසට පරිවර්ථනය කලේය. එය එතරම් ඇගයීමට ලක් නොවුනද, පියොදෝර් විසින් ඊ ලඟට ලියන ලද ඔහුගේම නිර්මාණයක් වූ " PoorFolk (දුප්පත් මිනිස්සු)නම් කෙටිකතාව සාහිත්‍යය විචාරකයින්ගේ අවධානය යොමු කරලන්නට සමත් විය.

1848 දී යුරෝපයේ පැතිර ගිය කැරලි වලින් සාර් රජු භීතියට පත් විය. විප්ලවකාරී නිදහස් අදහස් දැක්වූ සියළු දෙනා රජය විසින් හිරභාරයට ගන්න ලදි. ඒ අනුව පියොදෝර් දොස්තොයෙවුස්කි හට මරණ දඬුවම නියම විය. හිම වැටෙන උදෑසනක ඔහු ඇතුළු කීප දෙනෙක් එළිමහනේ පේලියට රඳවන ලද්දේ වෙඩි තබා මරා දැමීම සඳහාය. එහෙත් වාසනාවට මෙන් අන්තීම මොහොතේදී මරණ දඬුවම වෙනස් කෙරිණ. පියොදෝර්ට    බරපතල වැඩ ඇතිව අවුරුදු හතරක සිර දඬුවමක් නියම කරන ලදි.

1854 දී සිර ගෙදරින් නිදහස්ව ආ පියොදෝර්ට මරියා දිමිත්‍රියෙව්නා නම් කාන්තාවක මුණ ගැසී ඇයව විවාහ කර ගන්නා ලදි. නමුත් 1864 දී ඇයගේ සහ පියොදෝර්ගේ සොහොයුරාගේ අකල් මරණ වලින් දැඩි කම්පාවට පත් වූ ඔහු මත්පැනට සහ සූදුවට ද යොමු විය.

                                          අන්නා ස්නිට්කිනා 

1867 වර්ෂයේදී අන්නා ස්නිට්කිනා නම් තරුණියක් මුණ ගැසී ඔහුගේ ජීවිතය තුල පෙරළියක් ඇති කල නිසා ඔහු දෙවෙනි වර ඇයත් සමඟ විවාහ විය. වෘත්තියෙන් ලඝුලේඛිකාවක වූ ඇය ඔහු කියවූ කතා වේගයෙන් සටහන් කර ගත්තාය. ඔහුගේ ලේඛන දිවියේ සාර්ථකම අවදිය එය විය.

Crime and Punishment (අපරාධය හා දඬුවම ) , The Idiot (මෝඩයා ) , The Karamazov Brothers (කරමසොව් සහෝදරයෝ ) , The House Of the Death & theGambler (සූදූ අන්තුවා )  ඔහු ලියූ ප්‍රකට නවකතා කීපයකි.

ඔහුගේ ජනප්‍රිය කෙටි කතා අතර White Night (ධවල රාත්‍රිය) , The Honest  Thief (අවංක හොරා ) , The Little Hero ( පුංචි වීරයා ) ආදී බොහෝ කෙටි කතා වේ.

පෙණහැල්ලෙ ඇතිවූ ලේ ගැලීමකින් පියොදෝර් දොස්තොයෙවුස්කි මියගියේ 1881 දීය. ඔහු හා ශ්‍රේෂ්ඨ ලේඛක  ලියෝ ටොලෙස්ටෝයි කිසිදිනක මුහුණට මුහුණ හමුවී නැති අතර , ටොලෙස්ටෝයි ලියූ ඇනා කරලිනා කෘතිය පියොදෝර් ආශාවෙන්ම කියවූ පොතක් බව සඳහන්ය. එමෙන්ම ලියෝ ටොලෙස්ටෝයි මිය යද්දී ඔහු අවසාන වරට කියවීම සඳහා ලඟ තබාගෙන සිට ඇත්තේ පියොදෝර්ගේ “කරමසොව් සහෝදරයෝ “ නම් නවකතාව බව ද සඳහන්ය